Jest to cykliczne, międzynarodowe wydarzenie, które jest organizowane by promować wolność czytania i wolność słowa. Wydarzenie zwraca uwagę na historyczne i współczesne cenzurowanie dostępu do wybranych książek. Na przestrzeni lat zakazywano czytania, a nawet posiadania w domowych bibliotekach książek ze względu na podglądy polityczne, religijne czy różnice obyczajowe. Przedstawiamy Wam przykłady literatury, które były ocenzurowane oraz powód ich „winy”.
Krzysiek: Rok 1984, George Orwell (1949 rok)
Powód: Książka Orwella zakazywana była w wielu krajach. W ZSRR jej rozpowszechnianie zostało uniemożliwione w latach 50. XX wieku. Stalin uważał, że wizja pisarza oparta jest na systemie Związku Radzieckiego. W Stanach Zjednoczonych cenzura “Roku 1984” związana była z uznawaniem treści książki za prokomunistyczne i antysemickie.
Powód: “Cierpienia młodego Wertera” były krytykowane zarówno przez społeczeństwo jaki i Kościół ze względu na tzw. gloryfikację samobójstwa. Ludziom nie podobało się także, że fabuła “Cierpień…” opiera się na prawdziwej śmierci człowieka.
Powód: Książka jest świadectwem zbrodniczej działalności systemu komnistycznego ZSRR. Autor, wykorzystując swoje doświadczenia, pokazał rozwój i rozprzestrzenianie się systemu więziennictwa radzieckiego, którego celem pierwotnym miała być „eliminacja wrogich klas społecznych”. Dzieło jest świadectwem stopniowego odzierania człowieka z jego godności i zmuszania do niewolniczej pracy pod wzniosłymi hasłami. Choć Sołżenicyn już wcześniej miał problemy z cenzurą, dopiero “Archipelag GUŁag” pokazał skalę zjawiska i był przyczyną prawdziwych problemów tego pisarza.
Powód: Książka Hellera uznawana jest dziś za jedno z największych dokonań światowej literatury, jednak i owo dokonanie po publikacji spotkało się z wieloma protestami. W Stanach Zjednoczonych niejednokrotnie wycofywano książkę z bibliotek i próbowano wpisać ją na listę ksiąg zakazanych. Społeczeństwu nie podobał się sposób w jaki Heller opisywał wojnę i pokazywał brutalną prawdę o niej.
Powód: Książka była cenzurowana w wielu krajach ze względu na niemoralne fragmenty związane z seksualnością dorastającej dziewczynki, Anne, autorki “Dziennika”. Zresztą pierwszej cenzury dopuściła się sama autorka, rezygnując według niej, ze zbyt dziecinnych określeń czy nadając pseudonimy osobom, o których wypowiadała się nieprzychylnie.
Powód: “Buszujący w zbożu” pełen jest kontrowersji. Do dziś jest ponoć jedną z niewielu lektur, po którą uczniowie sięgają z własnej woli. Powieść Salingera była swego rodzaju biblią dla zabójcy Johna Lennona, Marka Davida Chapmana. A to na pewno nie przysporzyło pozytywnej popularności samej książce, która w wielu szkołach w Stanach Zjednoczonych została zakazana, m. in. za plugawy język, opisy związane z seksualnością czy propagowanie nieodpowiedniego dla nastolatków bohatera.
Powód: W sukcesie książki Joanne K. Rowling zaczęto dopatrywać się działania samego… szatana. Książka wielokrotnie, głównie przez środowiska kościelne, oskarżana była o podejrzane i nieczyste podteksty. Podobno to dzieło mroczne, brutalne, okraszone “zwyrodniałą fantazją”. Od momentu pierwszego wydania książki odbyło się wiele procesów sądowych, których inicjatorzy oskarżali autorkę o szerzenie okultyzmu i satanizmu wśród młodych ludzi. Niejednokrotnie palono książki oraz usuwano je z bibliotek.
Biblioteka Zakładu Poprawczego w Białymstoku 